Napisao PEN International
Dana 20. septembra 2024. godine, oko 16 časova, grupa muškaraca koji su govorili ruski i nosili odeću sa desničarskim srpskim simbolima ušla je u prostorije KROKODILovog Centra za savremenu književnost u Beogradu, skinula ukrajinsku zastavu i zastrašivala zaposlene. KROKODIL, koji je osnovao prvu ukrajinsku biblioteku u Srbiji, ugostio ukrajinske pisce i isporučio humanitarnu pomoć Ukrajini, jedna je od retkih organizacija u Srbiji koja otvoreno osuđuje rusku propagandu. Iako su zaposleni KROKODILA prijavili incident policiji i dostavili snimke visoke rezolucije sa sigurnosnih kamera, do 31. decembra 2024. godine nije bilo nikakvog napretka u istrazi.
Posebno zabrinjavajuće je što je u oktobru 2024. godine jedan aktivista KROKODILA bio pozvan u Bezbednosno-informativnu agenciju Srbije (BIA) da da izjavu o incidentu. Tokom razgovora, njegov telefon je ostavljen bez nadzora izvan prostorije za ispitivanje. Naknadna forenzička analiza sprovedena od strane Amnesty Internationala pokazala je da je u tom periodu na njegov telefon instaliran špijunski softver NoviSpy za Android uređaje.
KROKODIL je osnovan 2009. godine s ciljem izgradnje mostova na prostoru Zapadnog Balkana i stekao je međunarodnu reputaciju kao organizacija koja se bavi književnošću, kulturom i društveno-političkim programima, uključujući i organizaciju renomiranog književnog festivala u Beogradu. Njegov predsednik i kreativni direktor je Vladimir Arsenijević, nagrađivani pisac, prevodilac i izdavač.
Od svog osnivanja, KROKODIL se suočava sa sistemskim i kontinuiranim pritiscima srpskih vlasti, a pretnje su naglo porasle nakon početka ruske invazije na Ukrajinu 24. februara 2022. godine. Njihove prostorije često su na meti vandalizma, a uvredljivi grafiti redovno se pojavljuju na spoljnim zidovima. U zabrinjavajućem potezu, vlasti su do sada podnele 28 prekršajnih prijava protiv KROKODILA i njegovih zaposlenih zbog uklanjanja govora mržnje sa zidova u Beogradu i drugim gradovima Srbije. Kao odgovor na ove napade, KROKODIL je pokrenuo fond SLAPP Back, koji se oslanja na privatne donacije kako bi pokrio sve veće pravne troškove. Osim toga, zaposleni su prijavili pretnje fizičkim nasiljem – uključujući seksualno nasilje – kao i pretnje smrću. Uprkos redovnom obaveštavanju nadležnih institucija, nekažnjivost i dalje traje, podstičući nove pretnje i napade.
Izvor: https://www.pen-international.org/cases/vladimir-arsenijevi-amp-other-staff-of-krokodil
